• mhmetaliszgn@gmail.com

Kod Yazmadan Test Nedir?

Kod yazmadan test otomasyonu; test senaryolarını bir programlama diliyle değil, görsel arayüzler, kayıt-oynat (record-playback) ve AI destekli adım önerileriyle kurgulamanızı sağlar. Amaç, daha hızlı kurulum, daha düşük giriş bariyeri ve daha sürdürülebilir bir test süreci oluşturmaktır.

Neden 2025’te Daha Önemli?

• Hız: Release döngüleri kısalıyor; test yazma/onarım süresi kritik.
• Erişilebilirlik: QA ekiplerinde teknik seviyesi farklı roller var.
• AI Desteği: Akıllı locator’lar, kırılan testlerin kendini onarması (self-healing), test adımı önerileri.

Hangi Senaryolarda En Çok İşe Yarar?

• Smoke/Regression: Stabil ve tekrar eden akışları hızlıca kapsar.
• Form Akışları & Ödeme Adımları: Görsel akışlarla netleşir.
• Kabul Testleri (UAT): Teknik olmayan paydaşlar sürece erken dahil olur.
• Cross-Browser/Responsive Kontroller: Kayıtlı akışların farklı ortamlarda yeniden yürütülmesi kolaydır.

Sınırlamalar (Gerçekçi Bakış)

• İleri Seviye Koşullar/Veri Manipülasyonu: Bazen low-code genişletme gerekir.
• Versiyon Kontrol/Code Review Kültürü: Klasik kod repolarındaki akışlara göre farklı araç seti gerekebilir.
• Aşırı Kayıt: Plansız “record” ile şişen, kırılgan testler oluşabilir.

Başlangıç Planı (4 Adım)

1) Hedefleri ve metrikleri belirleyin

• Hedef: “Checkout akışında %80 test kapsamı, her release’te <10 dk smoke run”
• Metrikler: Geçiş oranı, flaky oranı, ortalama onarım süresi (MTTR)

2) Akış envanteri çıkarın

• En kritik kullanıcı akışlarını listeleyin (kayıt, giriş, sepet, ödeme vb.)
• Her akış için: önkoşullar, test verisi, kabul kriteri

3) No-Code/Low-Code kurgu

• “Record” ile çekirdek akışı çıkarın
• AI locator/self-healing açık olsun
• Parametrik veri: e-posta, kullanıcı rolü, kupon kodu gibi alanları değişkenleştirin
• Assertion stratejisi: sadece metne değil, duruma/olaya assertyon yapın (örn. “Sipariş özeti göründü” + “toplam > 0”)

4) CI/CD entegrasyonu & raporlama

• Her PR’da smoke seti koşun (hızlı geri bildirim)
• Raporlarda: kırılan test sınıflandırması, kök neden notları
• Slack bildirimleri + Testim X topluluk kanalına kısa özet düşsün

AI’nın Katkısı (Pratik Örnekler)

• Akıllı Seçiciler: Dinamik id/class değişse bile öğeyi bağlamdan tanır.
• Adım Önerileri: “Login sonra ‘Hesabım’a git, sipariş geçmişini doğrula” gibi doğal dil adımlarının görsel adımlara dönüşmesi.
• Oto-Onarım: Kırılan adım için alternatif locator’ı otomatik deneme.
• Test Verisi Üretimi: Uç senaryolar için yapay veriler (valid/invalid).

Sağlam Testler İçin 7 İpucu

1. Küçük Başlayın: Önce smoke, sonra regression genişletin.
2. Tek Amaç Prensibi: Her test bir akış amacına odaklansın.
3. Stabil Locator’lar: Metin + rol + hiyerarşi kombinasyonlarını tercih edin.
4. Beklemeler: “Akıllı bekleme (smart wait)” kullanın; sabit sleep’ten kaçının.
5. Veri Ayrıştırma: Test verisini dışa alın (CSV/JSON/ENV).
6. Görünürlük/doğrulama: Sadece “element var” değil, iş değeri doğrulayın (toplam, durum, yönlendirme).
7. Kırılgan Adımları İzole Edin: 2FA, captcha, dış servisleri mock/fake edin.

Takım Yapılanması ve Yetkinlik

• QA Engineer: Senaryo tasarımı, kapsam artırma, raporlama
• QA Lead: Kapsam/kalite metrikleri, CI/CD stratejisi
• Dev Temsilcisi: Testability (data-test-id, mock endpoints)
• Topluluk Katkısı: Paylaşılan “best practice” kütüphanesi

Ölçümleme: Başarıyı Nasıl Kanıtlarız?

• Regresyon Süreleri: Örn. 90 dakikadan 15 dakikaya
• Flaky Oranı: <%5 hedef
• Defect Kaçış Oranı (DRE): Canlıda yakalanan bug sayısını düşürmek
• MTTR: Kırılan testi düzeltme süresini kısaltmak

Sık Yapılan Hatalar

• “Her şeyi kaydedelim” yaklaşımı: Bakımı zor, kırılgan testler.
• Veri/ortam kirliliği: Test verisini temizlememek.
• Tek kişi bağımlılığı: Testleri paylaşılabilir hale getirmemek.
• Raporları okumamak: Kırılma sebeplerini sınıflandırmamak.

Sonuç

Kod yazmadan test, QA ekiplerinin hız ve erişilebilirlik ihtiyacına çok iyi cevap veriyor. Doğru metrikler, akıllı assertion’lar, veri stratejisi ve CI/CD entegrasyonu ile; daha az flaky, daha hızlı geri bildirim ve daha yüksek güven elde edersiniz. Testim X topluluğunda bu pratiklerin canlı örneklerini, şablonlarını ve kısa workshop’larını bulabilirsiniz.